Grieken winnen pokerspel met Europa

Terwijl de Griekse premier George Papandreou vecht voor zijn politieke leven, houdt de crisis in Griekenland aan en voltrekt zich aan de flanken van Europa een waar Griekse tragedie, met grote gevolgen die we ons in Europa nog lang zullen heugen. Want de Griekse schulden kunnen en zullen nooit helemaal terugbetaald worden en linksom of rechtsom draaien de burgers in Europa in de toekomst op voor de Griekse corruptie, incompetentie en voor het ontbreken van algemeen gangbare normen en waarden in het zakelijke verkeer.

Blijft het rustig in de straten van Athene?

PASOK, de partij van Papandreou is verdeeld en enkele partijgenoten eisen dat de harde voorwaarden voor de leningen worden verworpen. Hebben de Grieken hierin eigenlijk wel een keuze en hoe slim en gewiekst spelen zij het spel?

Het aanbod van Papandreou om zelf af te treden en plaatsen te maken voor een nieuwe premier met een kabinet van nationale eenheid, is mislukt en was niet meer dan een poging om de oppositie af te troeven en de bevolking de goede wil te tonen. Maar in de praktijk is en blijft Papandreou de enige die de problemen kan en moet oplossen.

Ondanks de grote economische en politieke onzekerheden blijven de protesten in de straten van Athene relatief rustig, vergeleken met de gewelddadige acties vorig jaar en in 2008, toen het land verscheurd werd door angst en terreur door activisten. De verwachting is dat de protesten feller zullen worden wanneer de Griekse overheid niet in staat is deze te beteugelen en niet tijdig een voor de Grieken acceptabele oplossing vindt voor de enorme problemen waarin het land verkeert.

Grieken profiteren slim van de binnenlandse onlusten 

De Grieken maken handig gebruik van de binnenlandse situatie bij de onderhandelingen met de eurozone partners. Hoe slechter de situatie wordt in de straten van Athene, des te meer manoeuvre ruimte krijgt Papandreou om concessies af te dwingen tijdens de onderhandelingen. Dit is inmiddels nog actueler geworden, omdat het IMF en de EU al hebben aangegeven een volgende lening ter beschikking te stellen, zelfs wanneer het Griekse parlement geen overeenstemming heeft bereikt over de bezuiniging.

Europa heeft geen andere keuze, dan het kopen van tijd 

Bottom line komt het er op neer dat de eurozone nog niet zo ver is om Griekenland te laten vallen en de politici zijn druk bezig om tijd te kopen in de hoop dat de storm overwaait en op termijn zich vanzelf een oplossing aandient. Alsof dit soort wonderen bestaan.

Europa gaat hiervoor een hoge prijs betalen omdat de Grieken de schulden in de toekomst niet kunnen terugbetalen. Ze betalen inmiddels een woekerrente liggende tussen de 15% en 20%, waardoor de schuld in de toekomst alleen maar verder zal toenemen. Met name Duitsland en Frankrijk willen tot een akkoord komen met de Grieken ten aanzien van de Griekse schulden, waarbij ook privaat geld betrokken is. En wat iedereen met grote zorg tegemoet ziet, zijn eventuele toekomstige verkiezingen in Griekenland, die zeker gewonnen zullen worden door de partij(en) die niet bereid zijn de noodzakelijke bezuinigingen door te voeren. Dit zal het land en de EU in een langdurige crisis storten, met een onzekere uitkomst en mogelijk de ineenstorting van de eurozone en de Europese munt.

Komt het Duitse electoraat weer in opstand? 

Wat Berlijn en Parijs in feite doen is tijd kopen en participanten vinden die mee willen doen bij de financiering van Griekenland. Banken, verzekeraars, pensioenfondsen en andere private partijen worden vriendelijk en minder vriendelijk verzocht hun verantwoordelijkheid te nemen. Dit is natuurlijk een schande en deze partijen zouden er goed aan doen op grote afstand te blijven van problemen die door de politici zelf zijn veroorzaakt en verergerd.

Tegelijk zal Duitsland er voor moeten waken dat ze binnenlands de gelederen gesloten houdt. Zodra het electoraat in Duitsland in opstand komt, omdat men bijvoorbeeld inziet dat de gevolgen op termijn voor de Duitse economie dramatisch zullen zijn, ontstaat er mogelijk een situatie die vergelijkbaar is met de motieven die hebben geleid tot het onrealistische en onverstandige besluit dat alle kerncentrales rond 2022 gesloten zullen zijn. Het wordt spannend om te zien of Merkel dan opnieuw kiest voor binnenlandse prioriteiten en het streven naar herverkiezing of dat ze loyaal blijft aan de ogenschijnlijke Europese belangen en partners. Tegelijk hebben Duitsland en Frankrijk ook goede redenen om hun tanden aan Griekenland te laten zien, om te voorkomen dat ook Ierland en Portugal later profiteren van de angst onder politici voor een grote recessie of mogelijk zelfs een depressie.

Nederland houdt cosmetisch vast aan harde eisen 

Ook in de periferie landen, waaronder Nederland en Finland, dansen de politici op een dun koord. Zij maken de dominante spelers binnen de EU duidelijk dat ze weinig onderhandelingsruimte hebben en dat binnenlandse problemen dreigen wanneer er te veel concessies aan de Grieken worden gedaan. Wat dat betreft wordt het aardig om te kijken of onze minister de Jager de grote broek die hij heeft aangetrokken, omhoog weet te houden. Op deze manier proberen de kleine eurolanden hun positie te versterken en riepen ze momenteel in koor dat ze vast zullen blijven houden aan harde eisen jegens de Grieken. We weten allemaal hoe boterzacht deze retoriek is.

Uitkomsten staan vast – de Grieken winnen 

Uiteindelijk is het in niemands belang dat de situatie uit de hand loopt en tot een crisis leidt en al zeker niet in het belang van de Grieken zelf. Daarom verwachten wij dat de eurozone landen tegemoet zullen komen aan de Griekse voorstellen en uiteindelijk alle leningen zullen verstrekken, totdat de politieke crisis voorbij is en we met de calculator opzoek gaan naar een oplossing voor het feit dat Griekenland de schulden nooit zal terugbetalen. Hierbij zullen dan dezelfde argumenten worden gebruikt, namelijk dat een crisis en recessie in Europa zal ontstaan wanneer de Grieken aan de afspraken gehouden zullen worden.

Transformatie naar een nieuwe democratie 

En de kiezers? Zij staan er bij en kijken er naar.

Het wachten is op een Jasmijnlente in Europa. Een zachte revolutie die eerst zal leiden tot meer populisme in de politiek en de opkomst van meer bewegingen en politici a la Wilders. En deze ontwikkeling zijn voorbodes en de drijfveren van de transformaties naar een de nieuwe democratie, waarin meer rekening wordt gehouden met de wensen van het volk en waar besluitvorming in dit soort cruciale situaties niet langer is voorbehouden aan een kleine elite. Dus op termijn 'profiteren' we allemaal?